Onderwijs, zittenblijven, zorg, welzijn, CO2, ambtenaren, alternatief basisloon, vermogens- en erfbelasting, begrotingstekort, onnodige seks, enz.
17
Het programma van de vooralsnog naamloze partij *(De nieuwe partij die later VIES gaat heten. VIES staat voor Voor Ieder 'n Eerlijke Samenleving) kreeg steeds meer gestalte. Ik haalde behoorlijk wat items uit de knipselbakken van Gerben. Ergens las ik dat er zo’n kwart miljoen superrijken zijn op onze aarde. Superrijk ben je met een vermogen van dertig miljoen plus. Verder las ik dat de rijken in deze tijd van crisis er dertig miljard op vooruit gegaan zijn terwijl de schuldenlast van de armsten met tien miljard is opgelopen. Een Nederlands werkloosheidscijfer van ruim zeshonderdduizend, een aantal van circa vierhonderdduizend bijstandsgerechtigden plus nog eens zeshonderdduizend arbeidsongeschikten is een onaanvaardbare hoeveelheid. De politiek heeft nu al jaren een brevet van onvermogen afgegeven. We doen het economisch al jaren slechter dan de landen om ons heen. Gaat die malle Rutte blij verkondigen dat we uit het dal klimmen! Zou kunnen kloppen. Maar voor welke bevolkingsgroepen precies? En dan wel ondanks het beleid van zijn kabinet. Zeker niet dankzij het gestuntel van de onlogische en tegenstrijdige combi VVD/PvdA. We surfen mee in het zog van de buren, met name Duitsland, een lage euro, nagenoeg geen rente en een ingestorte olieprijs.
Ik mis een structureel beleid om mensen aan het werk te krijgen. Een rechts idee met een linkse invulling zou voor beide kampen acceptabel moeten zijn. Werklozen en bijstandsgerechtigden worden steevast afgeschilderd als werkschuw terwijl het gros niets liever wil dan werken.
Er zou een mentaliteitsverandering moeten plaatsvinden bij politici, media en bedrijfsdirecties ten aanzien van de gedwongen werklozen. Zie werkzoekenden en bijstandsgerechtigden eens als een potentieel en positief leger werkwillende mensen die buiten hun schuld om even niet binnen het normale verdienmodel vallen en echt niet trots hun 'hand ophouden'. Er moet een cultuuromslag komen ten aanzien van werklozen en bijstanders. Ze moeten gezien worden als individuen met een meerwaarde als er werk is. Het door velen - wel werkenden - ingeburgerde beeld van werkschuwe nietsnutten die in hun bed liggen rotten, moet bijgesteld worden. Zeker als je ziet dat velen het slachtoffer zijn van de bankencrises of mismanagement van werkgevers. En die hoor je niet te straffen met een minimale bijstandsfooi.
Werkende mazzelaars zetten de bijstand vaak weg als een sociaal vangnet, waar de langdurig werklozen blij mee moeten zijn. In werkelijkheid zijn werklozen heel vaak het slachtoffer van niet goed functionerende werkgevers. Daarnaast heeft de door topbankiers veroorzaakte crisis heel veel mensen hun baan gekost. Alles moet uit de kast worden gehaald om ze weer nuttig te laten zijn.
Re-integratiebureaus voldoen niet. Er wordt veel geld uitgegeven aan arbeidsbemiddeling, sollicitatiecursussen, gesubsidieerde werkplekken en loopbaancoaches. Het is niet zo dat activeringsbeleid gedoemd is te falen als wel dat dit beleid voortdurend wordt hervormd zonder de effecten van de maatregelen te kennen of af te wachten. Dit dan weer met dank aan het huidige politieke systeem van om de vier jaar wisselende coalities. De politieke verleiding is groot om iedere kabinetsperiode het re-integratiebeleid compleet om te gooien, waardoor regelingen niet de tijd krijgen om effect te sorteren. Eigenlijk Gerbens stokhengst.
In een vroeg stadium dreigen met sancties kan demotiverend werken. Met name voor mensen die heel erg gedreven zijn om weer aan het werk te gaan. Dit sluit juist weer aan bij mijn bonuspleidooi betreffende goed rijgedrag in plaats van meteen een boete bij een eerste lichte overtreding.
In het Financieel Dagblad las ik verder dat uit onderzoek is gebleken dat wanneer mensen eenmaal langdurig arbeidsongeschikt of werkloos zijn, ze extreem moeilijk naar nieuw werk te begeleiden zijn. Mijn voorstel zou zijn om mensen die kunnen werken, een soort van maatschappelijke dienstplicht aan te bieden in plaats van dat ze thuis zitten grienen of genieten. Gewoon in het arbeidsritme blijven. Om acht uur op een vaste plek zijn. Van daaruit wordt bekeken wat ieder individu kan en wat beslist niet. Mensen die langer dan een maand werkloos zijn, komen naar het verzamelpunt. Om het hele systeem op te starten zou begonnen kunnen worden met de werklozen die in de bijstand dreigen te komen. Daarna alle bijstandsgerechtigden, en tenslotte de werklozen die er dan nog over zijn.
Zie dit niet als een soft zijen sokkenidee of als een therapeutische bezigheidstherapie. Ook niet als een vorm van een alternatieve sociale werkplaats. Ik wil zo veel mogelijk mensen hun waardigheid laten houden of teruggeven en een terugval naar de bijstand besparen. Het gaat om weer een gevoel van acceptatie, om meer gevoel van welzijn, het gevoel er weer toe te doen. Ze krijgen dan ook vanaf de start een keuzemenu uit werkzaamheden, geclusterd in een aantal groepen.
Mogelijkheden zouden kunnen zijn: lichamelijk werk buiten, idem binnen, administratief werk, met name werk in de zorg, in het onderwijs en bij hulpverleners op straat, maar ook klusjes bij particulieren, enzovoort. Het aantal categorieën en de invulling daarvan kan aangepast of aangevuld worden wanneer er betere suggesties zijn. Iedere werkloze mag binnen die clusters zijn voorkeur aangeven waarbij uiteraard achtergrond, opleiding en werkervaring mede bepalend zijn. Als ergens iemand nodig is waar budget ontbreekt, kan een werkloze uit de passende cluster worden ingezet.
Werkzaamheden zouden kunnen zijn: hulp bij het surveilleren van politieagenten. Waar tot nu toe twee agenten samen rondlopen of fietsen, gaan ze na invoering van mijn plan apart van elkaar elk met een geschikte werkloze. Deze neemt dus niet de plaats in van een ander, is ook niet gewapend op bijvoorbeeld pepperspray na. Door deze maatregel wordt op dubbel zoveel plaatsen gesurveilleerd. Is er echt iets aan de hand, wordt de oorspronkelijke collega opgeroepen die met zijn ‘werkloze’ nieuwe partner vlakbij patrouilleert. Zo zijn er in een mum van tijd vier personen op de plek van ellende.
Let wel, het mag nooit ten koste gaan van bestaand personeel. Wil de politie in die branche personeel ontslaan, in dit geval een van de twee net genoemde vaste agenten, worden ook beide aan deze regeling gekoppelde voormalige werkloze medewerkers teruggetrokken. Dit geldt voor alle werkzaamheden waar sociale dienstplichtigen worden ingezet. Elk ontslag binnen de organisatie heeft tot gevolg dat er gelijktijdig twee ‘dienstplichtige’ collega’s worden teruggetrokken. Een werkgever mag nooit op het idee komen eerst goedkope (gratis?, bijna gratis?) krachten ter beschikking te krijgen om daarna te bezuinigen op regulier personeel met een vaste baan.
In dit bovengenoemde geval worden uit de groep van personen die buiten wil werken de meest geschikte mensen gezocht, rekening houdend met hun werkervaring en opleiding. Wordt er geweigerd, dan heeft dat wel financiële consequenties. Is iedereen na een maand nog steeds enthousiast dan zou er een toelage van bijvoorbeeld tien procent kunnen worden gegeven op de reguliere WW-uitkering. De mogelijkheid dat de werkgever die tien procent voor zijn rekening neemt zou niet uitgesloten moeten zijn. Na een jaar zou de werkgever een deel van de maatschappelijke WW-uitkering over kunnen nemen, waardoor de lasten voor de gemeenschap verlaagd worden. Wel blijft een dienstplichtige sollicitatieplichtig. Gaat het bedrijf extra mensen aannemen, krijgen de al aanwezige dienstplichtigen een voorkeursbehandeling. Ook, als dat nodig zou blijken te zijn, het recht op een gerichte opleiding. In bovengenoemd geval een opleiding tot agent, surveillant, parkeerwachter of iets wat op dat moment gewenst is. Wordt een sociale dienstplichtige na een jaar of na twee jaar aangenomen als reguliere werknemer dan heeft het bedrijf, de zorg, school of welke organisatie dan ook, weer recht op twee nieuwe ‘dienstplichtigen’.
Er zijn veel particulieren die gebruik maken van een vrijwilligerscentrale. Maar nog veel meer mensen die hier wel voor in aanmerking zouden kunnen komen, kennen deze voorziening niet. Mensen die een hovenier niet kunnen betalen, zullen die dus ook nooit inhuren. Oudere mensen kunnen vaak lichamelijk zo beperkt zijn dat de tuin volledig verslonst. Of er moet een schilderij opgehangen, een lamp vervangen dan wel een fitness apparaat in elkaar gezet worden. Hier zouden heel wat dienstplichtigen ingezet kunnen worden zonder dat het anderen hun baan gaat kosten.
Wel moeten de ‘klanten’ aan kunnen tonen dat ze financieel, lichamelijk en/of geestelijk in aanmerking komen voor deze dienstverlening. Op een vaste tijd een ‘uurtje’ gezelschap aanvragen kan ook, of een vorm van mantelzorg overnemen van familie op afstand. In dit soort gevallen kunnen vrijwilligerscentrales nuttig uit de ruif van dienstplichtigen snoepen. Of ook niet ondenkbaar: de knowhow van deze centrales zou complementair kunnen zijn, beslist niet concurrerend. De vrijwilligerscentrales zouden dan ook rechtstreeks bij de dienstplichtigenorganisatie aan moeten kunnen kloppen. Vrijwilligerscentrales halen zo 'dienstplichtigen' wanneer er te weinig vrijwilligers zijn en er wachtlijsten ontstaan voor diverse klusjes.
In de zorg zouden mensen ingezet kunnen worden voor niet-vakgerichte bezigheden. Wandelen, spelletjes doen, surveilleren en kortdurend oppassen op afdelingen als het verplegend personeel er heel even tussenuit moet. Regelmatig een gesprekje voeren, boodschappen doen, of contacten met schoolkinderen regelen. Deze werkzaamheden veroorzaken geen ontslagen. Uiteraard na een gerichte selectieprocedure onder de dienstplichtigen, gevolgd door een passende korte cursus. Als regel moet overal, dus ook hier, gelden dat bij elk regulier ontslag er gelijk ook twee dienstplichtigen verdwijnen.
Werkloze onderwijzers zouden op de kinderafdeling van ziekenhuizen veel nuttig werk kunnen doen. Op scholen zouden hand-en-spandiensten kunnen worden verricht op plaatsen waar men te maken heeft met een tekort aan beschikbare ‘handen’. Te denken valt aan een dienstplichtige voor de bibliotheek, voor kopieerwerk, als klassenhulp, bij handenarbeid, bij computerbeheer, gerichte leeshulp, enzovoort. Mogelijk ook invallen als bij acute ziekte geen vervanger kan worden gevonden. De directeur moet wel aan kunnen tonen echte inspanningen te hebben verricht bij elke ziekmelding om te voorkomen dat vaste vervangers buitenspel worden gezet.
Extra mogelijkheden bij de vleet. Let wel: dit mag nooit ten koste van reguliere banen of bestaande constructies gaan. En altijd gerichte keuzes uit het dienstplichtigenbestand. Op sommige scholen zouden zomaar meerdere ‘hulpen’ ingeschakeld kunnen worden. Een vaste klassenassistent per groep is altijd welkom.
Ook sportverenigingen zouden op verschillende terreinen wel wat steun kunnen gebruiken. Dagelijkse gratis opvang bij sportclubs na schooltijd. Met dan in dit geval gebruikmaking van de faciliteiten van de club, waardoor er bij een voetbalclub onder leiding van dienstplichtigen getraind, gespeeld of gerecreëerd kan worden. Invullingen genoeg, ook voor schaakclubs, bij judo of korfbal.
Er zou zelfs overwogen kunnen worden gericht te zoeken naar werkloze sociale dienstplichtigen voor werk in het buitenland als een vorm van ontwikkelingswerk.
Mogelijkheden te over. Mensen die niet ergens ingezet kunnen worden, komen samen in beschikbare ruimtes. Belonen met thuiszitten is er niet bij. Een uitkeringsterugval tot bijstandsniveau voorkomen, is de ultieme uitdaging. De maatschappij krijgt er heel veel voor terug. Maar iedere weigeraar is verzekerd van een bijstandsuitkering.
Je zou met bovenstaande uitgangspunten ook kunnen spreken van een basisinkomen rond het minimumloon voor iedereen die wil werken, maar door omstandigheden - en dus niet door eigen schuld - geen werk heeft. Een basisinkomen ruim boven de bijstand met de mogelijkheid dit te verhogen door inzet en goed functioneren. Intussen in het arbeidsproces werkzaam blijven, meer en/of andere werkervaring opdoen, met uitzicht op weer een reguliere baan. Indien de vergoeding richting minimumloon gaat en zeker als het daarboven komt kan ook een aantal toeslagen worden afgebouwd. Uitsluitend voordelen. Zeker meer dan vijf als je ook meetelt dat mensen die weer het gevoel hebben niet nutteloos te zijn daardoor minder stress oplopen en daardoor minder (relatie-)problemen ondervinden, wat dan uiteraard minder kwalen oplevert, waardoor de zorg weer wordt ontlast en goedkoper kan.
Nu is het zo dat na ontslag een bepaalde periode zeventig procent van het laatste loon als uitkering wordt uitgekeerd, zonder enige tegenprestatie op een sollicitatieplicht na. En na die periode valt de werkloze terug in de bijstand. Dan komt een zeer minimale levensstandaard in zicht.
Het feit dat de ontslagen werknemer hier niet voor kiest, wordt in de vernederende procedure nooit meegenomen. Vaak is de werknemer het slachtoffer van een crisis, of nog erger, van mismanagement en/of faillissement. Als de persoon jong is en daardoor nog niet veel WW-rechten heeft opgebouwd, 'degradeert' deze al snel tot bijstandsniveau. En dat is niet eerlijk. Welwillende werknemers worden zo gestraft met een bestaan op bijstandsniveau. De regels, criteria en mogelijkheden verschillen dan per gemeente dankzij de decentralisatiedrift van de Haagse politiek.
Soms moet eerst de overwaarde van een eigen woning opgegeten worden waardoor daarna de vaste lasten zwaarder drukken op de toch al minimale uitkering. Mocht een bijstandsgerechtigde de hypotheekrente van bv. €600 niet meer kunnen betalen, zou hij in de ene gemeente eerder dan in een andere zijn huis uitgezet worden om daarna te huren voor misschien wel €750 per maand of meer. Als er al een huurwoning beschikbaar is. Dat schiet lekker op voor de arme sloeber die hier nadrukkelijk dus niet voor kiest, die niet om ontslag heeft gevraagd. Ook al is het in sommige gevallen mogelijk een krediethypotheek en zelfs een woonkostentoeslag op de hypotheekrente te krijgen.
Ik pleit ervoor dat met de invoering van een sociale dienstplicht iedere werkloze een jaar lang op zijn zeventig procent blijft, met een opslag van 10% van het minimumloon voor alle vrijwillige dienstplichtigen die niet aan het minimumloon komen na hun ontslag. Na een jaar bij wederzijdse tevredenheid een loon minimumniveau.
Ook voor mensen die daarvoor meer verdienden. Geldt dus voor ieder die werk had en door omstandigheden zonder komt en graag weer wil werken. Voor ondernemers die failliet gaan en niet voortijdig grote sommen uit het bedrijf hebben weggesluisd naar aparte privérekeningen, zou ook een sociale dienstplicht kunnen gelden tegen zeventig procent van het minimumsalaris, evenals voor de zzp'ers. Meteen, of een maand na de faillissementsuitspraak.
Wat zou het mooi zijn, wanneer dit systeem in de zorg, het onderwijs, bij de politie, het openbaar vervoer en binnen het milieubeheer zou worden toegepast. Alle (semi) overheidsdiensten zouden hiervoor in aanmerking moeten kunnen komen. Een groot aantal mensen weer aan het werk en een groot aantal verpleegkundigen, leraren en agenten ontlast, waardoor de werkdruk en de stressdreiging ook daar daalt. En een groot aantal hulpvragers, patiënten, kinderen en burgers die daardoor meer aandacht en hulp krijgen. Goed voor de veiligheid, het milieu en het algehele welzijn van heel veel mensen. Alweer zat vliegend ongedierte derhalve in deze sociale klapper.
Dus niet zomaar een basissalaris voor iedereen. Alleen voor gedupeerden die graag weer aan de slag willen en zich onderwerpen aan de sociale dienstplichtregels. Al degenen die zich niet aan deze sociale dienstplicht willen of kunnen houden, omdat ze niet gebonden willen zijn of niet onder hun niveau willen werken, worden ook niet 'beschermd' en zullen sneller in de oude bijstandssituatie terecht komen, zonder gebruik te kunnen maken van re-integratie-inspanningen van de gemeenschap. Mensen die aanspraak willen en kunnen maken op mijn sociale arbeidssysteem - om bijstand te voorkomen - moeten aantonen recentelijk gewerkt te hebben. Vervolgens een contract tekenen om weer een volwaardige baan te aanvaarden wanneer de gelegenheid in de gewenste branche zich voordoet. De partner van iemand met een (zeer goede) baan die zelf al een tijd bewust onbetaald thuis zit, komt dus ook niet in aanmerking voor een regeling met een onvoorwaardelijke basisuitkering. Voor werknemers die verwijtbaar ontslag op staande voet hebben gekregen zal een andere regeling getroffen moeten worden. Daar ben ik nog niet helemaal uit.
Het geldt dus voorlopig uitsluitend voor mensen die aantoonbaar een jaar, wellicht minimaal een half jaar hebben gewerkt en buiten hun schuld zonder kwamen. Dit om misbruik tegen te gaan. Zie het daarom ook niet als een basisloon voor alle volwassen Nederlanders. Bij misbruik of weigerachtigheid stopt de sociale bezoldiging. Schoolverlaters die aantoonbaar geen baan kunnen vinden mogen weer wel stapsgewijs in het systeem worden opgenomen.
En kom nou niet met een argument dat het niet gaat werken voor mensen met een bepaald niveau of opleiding die wellicht onder hun niveau 'te werk gesteld' worden. Weet dan dat tegenwoordig een werkloze na een half jaar WW wettelijk verplicht kan worden voor een 'lagere' beloning een 'mindere' baan te accepteren. Kijk hier heb ik een stukje uit de tekst van het UWV: 'Wij verwachten dan dat u ook banen zoekt en accepteert die:
• onder uw opleidingsniveau liggen
• onder uw niveau van werkervaring liggen
• die minder betalen dan uw laatste baan
• met een langere reistijd (tot 3 uur)
• die tijdelijk of deeltijd zijn
Hiermee vergroot u de kans op het vinden van werk.'
Niemand is verplicht gebruik te maken van 'mijn' sociale dienstplicht. Alleen dan zijn de consequenties simpel: een jaar WW en dan de bijstand in. Misschien wordt een jaar wel ingekort naar een aantal maanden voor 'weigeraars'. Gelukkig ga ik daar niet over.
Ik realiseer me dat het een mega-operatie is. Het zal gefaseerd ingevoerd moeten worden. Hiervoor zijn verschillende scenario’s te bedenken. Eentje had ik al genoemd. Er kan evengoed ook anders worden begonnen. Alleen eerst de mensen die al een half jaar in de bijstand zitten, aangevuld met iedere werkloze die de bijstand in dreigt te gaan. Vervolgens de bijstandsgerechtigden die al langer thuis zitten en tenslotte alle werklozen vanaf het moment dat ze een, twee of drie maanden in de WW zitten. Of nog weer anders. Als we bereid zijn hier zeer serieus naar te kijken, zullen deskundigen zich hierover moeten buigen. Ook zullen er allerhande rekenmodellen op losgelaten moeten worden. Dat is gelukkig werk voor mensen die hier hun vak van hebben gemaakt. Dat er gelden beschikbaar zouden kunnen zijn of komen, hebben overtuigde voorstanders van een onvoorwaardelijk basisloon al aangetoond.
De organisatie die een beroep doet op sociale dienstplichtigen moet aan kunnen tonen dat op die afdeling de twee voorgaande jaren geen gedwongen ontslagen hebben plaatsgevonden. Kantoorwerk en arbeid op de werkvloer binnen scholen of in de zorg zijn dan bijvoorbeeld twee gescheiden werkplekken voor alle criteria.
De garantie dat de vaste lasten blijvend betaald kunnen worden, dat in veel gevallen de woning niet verkocht hoeft te worden, de garantie dat er geen bijstand zit aan te komen zal zeer rustgevend zijn en preventief veel gezondheidsproblemen voorkomen. Het zal zeker het welzijn van de betreffende personen en hun naasten bevorderen, waardoor er minder ziekte, stress en depressies voor zullen komen. De persoon die zich niet aan de sociale dienstplichtregels houdt, krijgt die garantie niet. Het is maatschappelijk maar ook moreel niet rechtvaardig dat na een faillissement door mismanagement de werknemers na een tijdje de bijstand instromen, terwijl ze hard hebben gewerkt en er niet voor kozen nutteloos thuis te moeten zitten.
Let wel: dit geldt voor iedere Nederlander tot aan de pensioengerechtigde leeftijd. Ook voor hoogopgeleiden en overbetaalden, voordat ze werkloos werden. Ministers, staatssecretarissen, Tweede Kamerleden, burgemeesters en wethouders niet uitgezonderd, tenzij voor lands- en gemeentebestuurders een baangarantie wordt afgesproken als ze voor de publieke zaak hun oorspronkelijke baan daarvoor moeten opzeggen. Kortom de WW-regel handhaven, met een jaar inkorten, ook voor hoger betaalden, de bijstandsregeling inwisselen voor mijn loonregeling en voor alle werklozen een volledig vrijwillige sociale dienstplicht.
Natuurlijk zullen er wel weer azijnpissers zijn die hier en daar ‘zwakke plekjes’ vinden. Die het onrechtvaardig vinden dat villabewoners na een jaar wel hun huis moeten verkopen. Die ervan uitgaan dat er wel ergens misbruikgaatjes in mijn sociale opvangnet zitten. Jammer maar helaas, jankkakkers. Iedereen weet al decennia dat er nadelen en grove onrechtvaardigheden zitten in het huidige systeem en niet zo weinig ook.
Niet te ontkennen valt dat de officiële economie lijdt onder een grote hoeveelheid beunhazen en zwartwerkers. Veel werklozen hebben geestelijke en lichamelijke kwalen. En de bijstand zorgt voor nogal wat ellende achter de voordeur met kinderen vaak als grootste slachtoffers. Het sociale werkplan levert op vele fronten win-winsituaties op. Heb je ze geteld Joop? Hoeveel gevleugelden zijn er in één tik bij elkaar te meppen?”
“Jij met je vliegbeesten,” zei Jopie ietwat kriegelig. “Is het probleem eigenlijk niet dat er gewoon veel te veel mensen op de wereld en ook veel te veel hier in Nederland zijn? Overal in de wereld geeft dat heel veel hongersnood. Hier in Nederland zijn er veel te veel mensen en te weinig banen. Ik weet er alles van.”
“Ja, wat wou je daar aan doen slimpie” Peet was verbaal weer even van de partij. “Castreren als je twee kinderen hebt?” ging de kroegbaas door. “En in de arme overbevolkte ontwikkwlingslanden een arts met twee straatstenen rond laten gaan? Of krijg je dan Amnestie en de paus op je dak?”
“Nou, van jou moeten we het dus duidelijk niet hebben.” Joop keek zo ernstig mogelijk toen hij dit zei. “Ik bedoel eigenlijk dat ik net als Strein ook wel eens nadenk.” Jopie gaf Peet niet nogmaals de gelegenheid ongepast een glas met sarcasme uit te schenken. “Ik bedoel, als die god van iedereen nou eens had gezorgd dat kinderen maken niet met lust en seks te maken zou hebben. Gewoon kinderen maken met je verstand. Ik bedoel, gewoon wanneer je eraan toe bent. Geen gaatje vullen als je domweg je pielemans achterna gaat. Daardoor ook geen ongelukjes meer en ongewenste kindjes. Waarom heeft hij van daarboven lekkere seks bedacht? Als hij nou wat meer aandacht had besteed aan naastenliefde in plaats van aan seks. Seks met of zonder liefde. Want kinderen krijgen kan het gevolg zijn van lekker vrijen of plat neuken. Maar ja, ook mannen die dat eigenlijk niet mogen, vinden het lekker. Strein heeft het vaak over priesters. Tel daar pedofielen, militairen in oorlogstijd en passagiers in Indiase lijnbussen bij. Die kunnen er allemaal ook wat van. Altijd tegen de zin van hun slachtoffers.
Ik zou het hele seksleven willen inruilen voor minder ziekten, meer werk en wat Jouke voorstelt: een hogere uitkering. Dus zeker geen bijstandsfooi. Als ik strontverkouden ben of nog erger, een stevige griep heb, denk ik vaak waarom de mens zoiets moet ondergaan. Alles zal wel een reden hebben, godsdienstig of medisch. Eerlijk gezegd hadden die 'gewone ziektes' voor mij niet uitgevonden hoeven worden. Want als ik met die griep naar bed ga, hoeft ik er niet ook nog een lekkere griet bij. Dan wil je toch met rust worden gelaten en zeker even geen seks. Dan heb je met de griep geen ander gedoe aan je lijf nodig. Heb je aan een portie zelfbeklag genoeg. Doe mij maar geen ziektes in ruil voor geen seks. Ik zou ook van Treinie houden zonder de gebruikelijke wip. Waarom geeft het geven van een gemeend compliment niet een soort gevoel als van een orgasme. Dan zou alles in één klap zijn opgelost. Wat zouden we dan aardig voor elkaar worden. En met wat meer geld en minder ziektes kan je ook een hoop leuke en lekkere dingen doen, toch Wiebe?”
Wiebe stond een beetje onzeker te bedenken of hij hier op wilde reageren. Hij was al boer, leek even ook nog kiespijn te hebben en hield wijselijk zijn mond.
“Dan voorkom je 'ongelukjes', nakomertjes en ongewenste kinderen,” ging Jopie onverstoorbaar verder. “En extreem grote gezinnen. Geen kinderen van ouders met een geestelijke beperking. En heb je geen seksindustrie, geen criminele loverboys, hoeren, pooiers en afwerkplekken. Kunnen priesters in hun gemeente en militairen in oorlogsgebieden 'gewoon' doen waarvoor ze zijn opgeleid. Ook geen overspel, platvloerse neukorgieën en geslachtsziektes.
En wat ik ook niet eerlijk vind van hem daarboven? Dat hij de ene voortrekt boven de ander. Zo heeft de één beter werkende hersenen, of kan zich makkelijker aanpassen aan schoolse regels dan een ander. Als je lang naar school mag, kan en wil, verdien je meestal ook meer of juist veel meer dan iemand die liever buiten speelt en moeite heb met kinnen, kennen en kunnen.
Zo is het met de seks ook. Lelijke jongens of meisjes komen moeilijk aan de bak, terwijl hele knappe jongens de mooiste meiden voor het uitzoeken hebben, zeker als ze ook nog geld hebben - die mannen dus. Knappe meiden hoeven nooit zonder te zitten. En dat zorgt voor veel minderwaardigheidsproblemen bij lelijkerds die ook hun fantasieën en behoeftes hebben. De frustraties krijgen ze er gewoon gratis bij. Vind ik niet eerlijk. En als je al lelijk en ook nog eens dom bent, jezus, tel uit je verlies. Als complimentjes geven een orgasme veroorzaakt, kan iedereen genieten, zoveel die wil, toch? Wat als ik god was? Wat als …?”
“Misschien,” onderbrak ik Jopie, “zijn die mensen minder gecompliceerd en daardoor gelukkiger dan die met al dat uiterlijk vertoon en duurdoenerij. Maar vergis je niet. 'Bevoorrechte' mensen zijn echt niet ideaal, zeker niet volmaakt. Oscar Wilde had dat al door toen hij zoiets zei als: 'Niet de volmaakten, maar de onvolmaakten zijn degenen die behoefte hebben aan liefde'. En omdat niemand volmaakt is, heeft dus iedereen behoefte aan aandacht en welgemeende genegenheid.”
“Ja, zou kunnen.” Joop ging onverstoorbaar verder: “Laatst had je 't over seks en homo's in de bijbel, Soda met Gore Gora of zoiets, toch Strein?”
“Gomorra, Jopie, “Sodom en Gomorra.”
“Ja die bedoel ik. Heeft die god van Wiebe en Seike toch zelf uitgelokt door seks lekker te maken en homo's uit te vinden? En dan de mensen die daar gebruik van maken straffen en afmaken. Beetje vreemd gegaan daar met dat Goro Gesodomieter, toch Wiebe? Net als het geloof heeft ordinaire seks meer stuk gemaakt dan lief gedaan.”
“Jasses Joop, wat een platvloers gepraat.”
“Platvloers? Ja op een platte vloer kan het ook. Mijn vader zei altijd: ‘Neuken laat jeuken, vrijen doet scheien.’ Een keertje buiten de deur technisch wippen – eenmalig ordinair neuken dus - moet een goed huwelijk kunnen hebben volgens mijn ouweheer. Dat blijft overigens wel een poosje jeuken bij de partner. Ga je uit verliefdheid uit de broek dan is het over en uit volgens mijn vader. Mijn moeder zei dan altijd meteen daar achteraan dat een slippertje met de buurvrouw verhuisberichtjes schrijven wordt. En één bezoekje aan die scheve hoeretoeters met rooie liggies zorgt voor een gewijzigd slot op de voordeur. Van soldatenvolk en godslasterlijke priesters moest ze al helemaal niets hebben. Zeker geen ‘liefde’. Helder toch Wiebe?”
Wiebe wist zich geen raad met de retorische vraag van Jopie en richtte zich daarom nadrukkelijk tot mij: “Mooi plan zo met die sociale dienstplicht. Maar wie zal dat betalen? Gekke Gerritje?”
“Heb ik ook aan gedacht, Wiebe. Met nadenken kom je een eind. Wat vind je van Piketty? Voor een goed doel willen de rijken wel wat inleveren, toch? Alle vermogens wat zwaarder belasten. Een extra schijf van pak 'm beet 60% in de belastingwet opnemen. Alle erfenissen gelijk behandelen. Als al die ‘Freddy's Heineken’ van Nederland sterven, dan ook alle nabestaanden het volle percentage laten betalen wat een ‘gewone’ burger ook dient af te dragen. Er is niets mis mee om een groot aantal aandelen op de beurs te verkopen, om de fiscus te betalen. Per slot van rekening was de beurswaarde niet de verdienste van de erfgenaam. Heeft dochtertje Heineken ooit bier gebrouwen? Misschien de eerste twintigduizend euro belastingvrij erven en over het meerdere meteen zestig procent.
Verder moeten we terug naar een landelijk ziekenfonds met een bescheiden eigen bijdrage. De zorgverzekeraars kunnen blijven voor alleen aanvullende polissen en voor mensen boven een bepaalde loon-/inkomstengrens. Daar zou dan wel met een fors eigen risicobijdrage gewerkt kunnen worden. Geen probleem. En … alle verzekeringsmaatschappijen dwingen geen winst op te potten, maar uit te keren aan de verzekerden. Verzekeren moet de burgers zekerheid bieden. Daarvoor dient te worden betaald. Uiteraard. De behoefte om tegen onheil gedekt te zijn mag nooit een reden tot uitkleden worden. Mensen moeten altijd belangrijker zijn dan geld. En dat dan dus voor alle verzekeringen.
Tenslotte moet er naar alle bestuurslagen worden gekeken waar bonussen en topsalaris vergarende, vergaderende en vliegen vangende onbenullen zitten ten koste van deskundigen op de werkvloer. Veel kan worden 'weggesneden'. En heel belangrijk: het woord ‘malus’ moet aan hun woordenboek én aan hun contract worden toegevoegd. Voor al die gevallen dat de resultaten tegenvallen of bij aantoonbaar mismanagement.
Neem als voorbeeld de omroepraad. Kijk daar dan eens hoe we genaaid worden en we ons laten naaien. Daar zitten mensen in verschillende bestuurslagen 'deskunde' acterend interessant te doen tegen forse vergoedingen of salarissen. Twee leden in de Raad van Bestuur, vier directieleden en vijf in de Raad van Toezicht. In de directie zit een directeur Audio, eentje voor Televisie, een derde is directeur Distributie en tenslotte een directeur Financiën. En wat doen ze? Weinig zinvols, althans het merendeel.
De directeur Televisie omschrijft zijn functie als volgt: 'Mijn doel voor de komende jaren is dat we relevant blijven en nog relevanter worden. Dat we programma's maken die onomstreden van publieke waarde zijn en in de optelsom het gehele Nederlandse publiek bereiken. Ons aanbod moet van en voor iedereen zijn. Het leuke aan deze baan vind ik dat je op een plek zit die bepalend is voor het aanbod. Wat ik doe heeft invloed op wat de kijker te zien krijgt, en dat is heel eervol. Wat mij betreft zijn we bij de NPO echt bevoorrecht dat we het Nederlandse publiek mooie programma's mogen serveren. En wat is er nou mooier dan elke dag televisie te maken als je zelf televisieverslaafd bent?'
Godallejessus, het staat er echt. Letterlijk, woord voor woord. Kan iedereen op NPO googelen. Een omroepraadklojo die er namens alle publieke omroepen zit. Prominent lid van een overkoepelend orgaan dat dik doet. Een duurbetaald directielid van zo'n koepel die nog nooit een microfoon of camera in de fluwelen handjes heeft gehad. Waarschijnlijk nog enkele kantoormedewerkers onder zich om dit soort net gequote teksten te tikken en rond te strooien.
En dan komt staatssecretaris Sander Dekker even langs met de mededeling uit de losse pols dat er wel wat programma's mogen sneuvelen, omdat ze bij de commerciëlen thuishoren. Sander Dekker die denkt hier ook al verstand van te hebben. Nou, blijkbaar net zo weinig als van allerlei soorten onderwijs, waarvoor hij overigens ook staatssecretaris is. Wel een druk baasje en carrièreplanner. Studeerde bedrijfskunde, was ergens wethouder van financiën en onderwijs, onderzoeker, docent en iets bij rampenbestrijding. Merkwaardig genoeg niets op omroepgebied. Draagt of braakt wel voor de camera met een brede grijns de ideologie van een in zichzelf gelovende directeur Televisie het Mediapark uit, door enkele programma's te diskwalificeren. Programma’s waarover een tv-bobo-directeur liet optekenen: 'We zijn bij de NPO echt bevoorrecht dat we het Nederlandse publiek mooie programma's mogen serveren.' en gebruikte ook ergens het woord 'onomstreden!'
Dit soort zwaargewichtige obesitasonbenullen 'besturen' alle gezamenlijke publieke omroepen. Omroepen waar per omroeporganisatie ook weer directeuren, bestuurders en commissarissen belangrijk zitten te doen om het onnozele volk ‘onomstreden’ programma's aan te bieden. Uiteraard niet onbezoldigd. Veel werk wordt dubbel gedaan terwijl heel veel overbodige functies door duurbetaald leeghoofdig niet worden ingevuld. Zou Sander Dekker als oud rampenbestrijder toch ook moeten weten? Sorry, dit moest ik er eventjes als een noodzakelijk onbenullig tussendoortje tussenwerpen!
Terug weer naar mijn sociale dienstplichtsysteem. Er zijn bijkomende zeer gunstige neveneffecten. Door verminderde werkdruk minder gestreste mensen. Daardoor minder uitval, dus minder ziektewetgevalletjes. En een tweede: minder tijd en ruimte voor zwartwerken doordat de dienstplichtigen niet 'thuiszitten'. Dus kunnen werkzaamheden eerder door reguliere, netjes belastingbetalende bedrijven of werkzoekende zzp'ers - die ook al keurig belasting afdragen - worden gedaan.
Ik denk zo miljarden te kunnen besparen, zodat die gelden weer een betere bestemming kunnen krijgen, waardoor er weer extra werkgelegenheid kan worden geschapen. En als er dan toch nog bezuinigd moet worden, zou de menselijke maat centraal moeten staan. Niet de politieke en economische principes van de vele belangenclubs die behaagd moeten worden door bewindslieden met slappe knieën.”
Toen ik dit idee uitgebreid in de kaartgroep had gegooid, waren ze er beduusd van, maar het er intussen allemaal wel mee eens. Joop was het meest praktisch en vroeg waar al die werklozen en voormalige steuntrekkers elke dag opgevangen moesten worden. Voorzieningen zijn niet overal voorhanden; ruimtes huren is duur voor mensen die de hele dag niets doen. Want klaverjassen, sjoelen, biljarten, rummikubben en andere vrijetijdsbestedingen vereisen de nodige locaties - als dit de mensen al niet snel de strot uit zou komen. En in de winter is er naast elektra voor het licht ook nog eens behoefte aan warmte. “Ik denk dat Peet niet meteen staat te springen, tenzij het structureel wat zou opleveren, toch Petrus?”
Gerben kwam onverwacht achter Het Parool vandaan met een passende en praktische oplossing voor ons dorp: “Kerken. Jullie hebben toch een lege kerk in Swienstar? Niks mis mee. Jullie stellen je toch sociaal op? Nou daar ligt een uitgesproken voor de hand liggende kans.” Voor we het wisten, was het brainstormen begonnen toen ook Strein een bijdrage leverde: “Exact, Gerben, niet alleen onze kerk! Elke kerk! Als het omgekeerde geloof erin gaat hakken, zijn de kerkgebouwen niet meer nodig. Ik heb laatst al eens gezegd: ‘Een bom op elke kerk.’ De kerken zijn het symbool van het hellekwaad, het onderkomen van de reli-maffia. Aan de andere kant ook zonde om een heleboel mooie kerkgebouwen plat te gooien. Eigenlijk ideaal om ze te onteigenen en in te zetten voor Joukes idee. Kerken zijn domweg gebouwen van en voor het volk. Ze zijn ooit gebouwd door het volk, deels om op bevel boete te doen, deels om spontaan een slecht geweten af te kopen. In beide gevallen door forse bedragen aan de in de heer kruipende penningpriester te doneren. Ook vele erfenissen zijn de kerken inge(s)luisd. En vergeet de overheidssubsidies niet. Geen enkele dominee of priester heeft zich ooit het eelt in de handen gezwoegd, om al bouwend met stenen, specie en troffel via steeds hoger gebouwde steigers pieken hemelwaarts richting de heer te steenstapelen. Een mooiere sociale bestemming is er voor die god onwaardige pronkjuwelen eigenlijk niet te bedenken. De kerk eindelijk in dienst van de gemeenschap, een rood hemelbestormend bolwerk. Weg met de mistige rituelen van de grijze griezels van het vagevuur. Wie had daar ooit van kunnen dromen?”
Strein was zichtbaar verguld. Zijn strijd tegen het reli-geboefte hier ter plekke had voor hem de laatste tijd een ongekende wending gekregen. Ook politiek gezien gebeurden er hier dingen die hij nooit voor mogelijk had gehouden. Uiteraard mede dankzij die zonderlinge Gerben en de sinds kort ‘ontwaakte’ relativerende Jouke.
“Ik heb je ooit al eens uitgedaagd de politiek in te gaan. Je had er toen geen zin in en moet je je nu eens zien zitten. Aan de wieg van een politieke partij, bevlogen zoals wij je nog nooit hebben meegemaakt. Komt die ommezwaai volledig op het conto van je overleden vriend Meindert?”
“Ja, voor het overgrote deel is hij de aanzet geweest. Maar daarvoor waren er genoeg momenten om politieke statements af te geven. Echter, ook de dood van Wim Willem en dan vooral het incompetente optreden bij de afhandeling van feiten en de JP-vermoedens hebben frustraties veroorzaakt. En natuurlijk alle gesprekken hier in de kroeg, de steeds maar niet opgerichte partij van Gerben en het verzamelen van politieke items. De gesprekken met Meindert en de stiekeme bezoekjes die we aflegden in de gesloten afdelingen, onder andere in de instelling waar Meindert verbleef, waren voor mij van groot belang.
Je moet weten dat Meindert daar kwam toen het regime nog soepel was. Hij kreeg ooit een kamer waar hij vrij zelfstandig zichzelf kon zijn. Er waren mogelijkheden om van gemeenschappelijke diensten gebruik te maken. Nu zou hij daar nooit meer zijn toegelaten, had thuis moeten blijven met of zonder hulp. Mantelhulp van zijn kinderen had hij ook in dat geval op zijn buik kunnen schrijven. Ik heb, dacht ik, al eens verteld dat er naast hem, geloof het of niet, op nummer elf een doorgedraaide vrouw zat. Volledig de weg kwijt. Een ramp voor het personeel. De laatste jaren dat Meindert nog leefde, is ze overgeplaatst naar de gesloten afdeling. En als je daar eenmaal zit opgeborgen, dan ben je aan de duivelse aardse goden overgeleverd.
Op een dergelijke afdeling komt een staatssecretaris niet, als die eens per jaar beroepsmatig een willekeurig verpleeghuis bezoekt. Zijn komst wordt ook nog eens dagen van tevoren aangekondigd. Dus krijgt hij meestal een gelikte indruk. Op zo'n gesloten afdeling is de een nog gekker dan de ander. Het personeel van goede wil, maar vatbaar voor afstomping. Mensen in ‘onmacht’ worden soms als dieren verzorgd of genegeerd. Ooit vertelde Meindert dat een incontinente en hulpbehoevende man in een rolstoel een zuster aanklampte met de mededeling dat hij moest plassen. Het net achttienjarige Nightingale surrogaatje liet de oude man weten dat ze even van een rookpauze gebruik móést maken. Daar was ze echt aan toe. En dat zal zeker best af en toe weleens waar kunnen zijn. Hij moest het maar een sigaret lang ophouden. Zij móést even lucht happen. Heel even ontspannen voor ze weer verder kon. ‘By the way, je hebt een luier om! Dus wat is het probleem?’, zei ze met de aansteker in de aanslag en verdween. Ja, hij had een luier om of aan.
En dit is nog lang niet het ergste. Eigenlijk vraag ik me nu pas af of ik het hier weleens gehad heb over die bezoekjes die Meindert en ik stiekem voor de gein op die gesloten afdeling hebben gebracht? Later ook nog eens in twee gesloten afdelingen van andere tehuizen”
“Nou nee, lulhannes,” onderbrak Strein mij. “Ben je vergeten dat je behalve over het onderwijs bijna nooit ergens iets over vertelde. In het criminele circuit zou je ‘De Stille’ zijn genoemd. Het is af en toe best aangenaam samen met iemand te kunnen zwijgen. Maar je kan overdrijven! Dus vertel. Waarom stiekem?”
“Nou, stiekem is te veel gezegd. We deden alsof het stiekem was, omdat je daar zomaar zonder pasje en codes niet inkomt. Je moet door een sluis en twee keer een code intoetsen die uiterst geheim moet blijven. Geheim voor de opgeborgen patiënten. Als iemand het idee krijgt dat een bewoner de code gezien zou kunnen hebben, wordt deze subiet gewijzigd.”
“Ben ik benieuwd hoe jij met die Meindert dan stiekem binnen bent gekomen. Zo’n overtreder lijk jij mij nou ook weer niet,” vond Wiebe
“Kinderlijk eenvoudig. Het is ook geen vergrijp, maar we hadden er ook niks te zoeken. We maakten er zelfs een spelletje van. Meindert had een witte doktersjas geregeld en bleek een uitstekende komediant te zijn. Dan wachtten we op een familielid, een bekende van een patiënt, een onderhoudsmonteur of een willekeurig ander persoon van buiten die met een pasje van de receptie, met de dan geldende code, door de sluis de gesloten afdeling in moest. Wij glipten dan - ik in een witte jas Meindert vasthoudend, die met een scheef opengesperde mond en vreemd met zijn hoofd schuddend - vlug achter die voor ons totaal onbekende aan de sluis in. Vervaarlijk bewegend en rare geluiden uitbrakend stond Meindert kwijlend met glibberige speekselriviertjes die vanuit beide mondhoeken langs zijn kin slierden, samen met mij als begeleider en de vreemde in de sluis. Die persoon wist niet hoe vlug hij de tweede deur moest openen om daarna zonder een enkel woord ook weer zo snel mogelijk voor ons uit de afdeling op te schieten.
Wat je daar allemaal ziet en hoort, wil je niet weten. Meindert liet mij zien, waarom hij er jaren geleden al voor had gekozen om de diepten van de vijver te zoeken. Daarna pleitte hij er voor om de pil van Drion in het zorgpakket te krijgen. Ik begreep hem. Ook al weet je het, het dringt pas echt tot je door als je het ziet, wanneer je ermee geconfronteerd wordt. En dat werd ik! Jezus, wat een verzwegen en verstopte ellende. Dan begrijp je dat veel mensen zoiets niet mee willen maken. Als je niet op tijd waterdichte regelingen hebt getroffen, helpt de medische wereld je pas na ontzettend ondraaglijke pijn en misère. En dan nog na vele procedures.
Ik sprak daar een psychiater die blijkbaar ook even op adem moest komen. Hij liep rood aan na mijn vraag wat er allemaal mis was en wat er gedaan moest worden om het te verbeteren. Hij reageerde op de heren Adelaar en Hagendoorn, onderzoekers van de Universiteit van Utrecht. Die schijnen gesteld te hebben dat de salarissen van de artsen te hoog waren, dat de medische macht aangepakt moest worden en dat GGZ (geestelijk gezondheidszorg) niet deugde. Verder verkondigden ze als adviseurs van het CDA dat ‘we’ verleerd zijn om te lijden. In de bijbel staat immers: 'leven is lijden'.
‘Ik nodigde die lijers uit’, fulmineerde de zielenkietelaar, ‘een dagje mee te lopen in de GGZ. Dan konden ze het lijden van dichtbij zien en konden ze kennisnemen van de tijdrovende en stupide manier van declareren, tijdschrijven en ander onzinnig administratief tijdverdrijf. Terloops hadden ze ook kennis kunnen nemen van de wet- en regelgeving rond de zelfgekozen dood. Of vonden zij dat mensen moeten kiezen tussen er zelf een dramatisch bloederig eind aan maken of te wachten tot het lijden ondraaglijk zou zijn geworden?’
Ik heb sinds die tijd de zaken goed geregeld: ik kom niet in een gesloten afdeling of inrichting. De pil heb ik al en afspraken met Mar, Wil en Lot laten aan duidelijkheid niets te wensen over.”
“Ik vind het maar niks.” zei Wiebe. “Wat had je gedaan vlak na het ongeluk van je zoon in het geval je toen al die pil had gehad? Had je ‘m dan geslikt? Was je nu dan niet hier? Het lijkt mij zo’n angstig idee dat zo’n pil bij een tegenslag, hoe groot of klein dan ook, te snel geslikt wordt. Eigenlijk is het niet aan de mens om zelf te beschikken over de dood, ook niet over die van jezelf.” Wiebe liet weer merken dat hij een geschiedenis met de bijbel had, daarbij even voorbijgaande aan de gruwelijkheden in het Oude Testament.
“Wat dacht je van die fundamentalisten van de SGP? Die hebben mooi wel de doodstraf in hun partijanalen staan. Daar spelen ze gewoon voor god en bedrijven met de bijbel in de hand politiek. Een lekkere seculiere staat zijn we! En rasechte kristelijke hypocrisie ten top, toch?” Een snelle kijk op de verderfelijke politiek vanachter de krantentafel vandaan, waar geen antwoord op werd verwacht en ook niet kwam.
“De gemeenschap mag wel beslissen over een verplicht verlengd leven van een ander, terwijl elk individu dat niet voor zichzelf mag bepalen! Rare regeling eigenlijk. Al die radelozen die zich voor de trein hebben geworpen, of een hoge flat hebben gezocht zouden graag de pil gehad willen hebben. Of denk je dat ze postuum kicken op de rotzooi die ze na de klap hebben veroorzaakt? Alsnog aandacht?
Mensen van het geloof rommelen met verschillende weegschaaltjes. Je mag niet doden en niet zelfdoden. Juist die overtuiging houden de kristenen niet ten koste van alles in stand en ook niet in alle omstandigheden. *(Er wordt onderscheid gemaakt tussen Christenen / kristenen, Joden / snoden & Moslims / mislims!) En wat de doodstraf betreft had je net gelijk, Gerben. Het leger ingaan is voor hen geen probleem. Het budget voor defensie opkrikken krijgt brede steun van de confessionele partijen. De fractieleider van het CDA pleitte als een van de eersten voor een structurele verhoging van het F16-, JSF- en bommenbudget. Samen met de VVD is de maximumsnelheid op vele wegen verhoogd naar honderddertig. Dat dit meer verkeersdoden en gewonden gaat opleveren van mensen die nu juist wél zouden willen blijven leven, is blijkbaar bijzaak. Dat er meer CO2-uitstoot is en dat mensen vlak aan de snelweg er niet gezonder op worden: jammer dan.
Doet me denken aan die dodelijke ongevallen op de A58 in Zeeland. Regelmatige plotselinge mist heeft nu al diverse keren dodelijke kettingbotsingen veroorzaakt. Dan krijg je de dooddoeners dat op tijd waarschuwen voor de snel oprukkende mistflarden onhaalbaar en te duur is. Leg dat maar eens uit aan de nabestaanden en de stakkers die nooit meer volledig genezen het hospitaal verlaten. Honderdvijftig auto’s knalden op elkaar met twee doden, elf zwaargewonden en zeventien lichtgewonden.
Wat kost een mensenleven? Een interessante vraag aan alle godvrezende Tweede Kamervertegenwoordigers van CDA, CU en SGP, plus alle kristenen van de andere partijen, samen ongetwijfeld een meerderheid vormend in het parlement. Als je 1990 meetelt toen er ook door mist op diezelfde A58 negenenzestig auto’s betrokken waren bij kettingbotsingen met acht doden, is die vraag zeker gerechtvaardigd. Iets verder terug in de geschiedenis, 1972 vielen bij Prinsenbeek - alweer door plotseling opdoemende mistbanken - dertien doden. Dat is vanaf 1972 dus drieëntwintig doden. Of wel ruim een halve dode per jaar. Dat niemand zich daar druk om maakt! Nee, hijgerig achter de VVD aan rennen wanneer het poen en racen betreft. En je laf achter onze lieveheer verschuilen als het om zieke of levensmoede mensen gaat. Terwijl er voor het mistprobleem op de A58 een simpel en amper geld kostende oplossing is: maak er een 75 km weg van, indachtig het 25-50-75-100 km-systeem, dat ik laatst al voorstelde. En als dat incidenteel toch nog voor ongelukken zorgt: terug naar een snelheid van 50 kilometer. En daarna gewoon lak hebben aan die gasten die een auto hebben om tijd in te halen als ze net iets te laat zijn vertrokken. Aanpakken, die hap.
Vakkenmarkeringen met witte > tekens op het wegdek om de minimale afstand bij mist aan te geven, werken totaal niet. Niemand houdt zich eraan. Want wanneer is het echt mistig? En als je met plotselinge zeer dichte mistflarden te maken krijgt, knal je met 120 de nevel en wellicht je laatste seconden in.
Wanneer je met snelheidsbeperking tot maximaal 75 km per uur op jaarbasis een half leven kunt sparen, elke twee jaar derhalve een compleet leven, dan is dat enige ingetogenheid op de weg wel waard. Het complete leven van iemand die nog wel wil leven, die nog wel een toekomst ziet. Misschien een partner en kinderen heeft, wellicht nog ouders ook. Is het dan teveel gevraagd vijf of tien minuten eerder te vertrekken? Het loont in levens en voorkomt onnodige ellende, zeker als je zelf één van de potentiële doden of zwaargewonden kan zijn. Uiteraard wel op meerdere plekken bij voortduring controleren met vaste, mobiele en/of trajectcontroles én met het ook al eerder voorgestelde bonus/boete systeem. Dán laat je blijken het leven van de medemens te respecteren, geachte kristenbroeders en zusters. Dat vereist een totale mentaliteitsverandering. We moeten af van het idee dat de auto er is om je zo snel mogelijk van A naar B te brengen. Wanneer je op tijd vertrekt kan een auto een middel zijn om zo veilig mogelijk op de plaats van bestemming te komen. Scheelt naast minder doden en gewonden een hoop stress, zorgt voor lagere verzekeringspremies, nauwelijks boetes en minder brandstofverbruik. Bijkomend ook minder CO2. Alweer allemaal voordelen voor per keer vijf minuutjes eerder de deur uit.
Als iedereen zich in het algemeen op alle autosnelwegen aan de snelheid van honderd kilometer per uur houdt, hoeft er ook niet meer zo idioot ingehaald en voortdurend van rijbaan gewisseld te worden waardoor er niet meer zo vaak panikerend geremd hoeft te worden. Dat idiote rijgedrag veroorzaakt volgens mij een groot deel van alle files. En zonder files ben je zelfs sneller op de plek van bestemming dan honderddertig rijden met voortdurend een poot op de rem en daardoor files die niet nodig zijn.
Waarom heeft nog nooit een Kamergoof dit bedacht? Waarom wordt er überhaupt niet op deze wijze nagedacht? En zulke niet-nadenkers zijn ministerwaardig als de partij waarbinnen ze omhooggegleden zijn toevallig tot de coalitie behoort?
Schande! Een fatsoenlijk land onwaardig. Als je in het landsbelang en daardoor in het belang van de burgers denkt, kom je tot andere ideeën, uitkomsten en besluiten dan wanneer je snelle jongens wil pleasen voor alweer de volgende verkiezingen. Eigenbelang dus. En binnen het kader van deze discussie of een mensenleven van enig belang is, zou je de vraag kunnen stellen waarom de automobilist niet gedwongen kan worden bepaalde banden onder de auto’s te laten monteren. Als ieder zich aan al mijn voorstellen houdt, is er behalve minder ellende ook nog eens een behoorlijke koopkrachtverbetering te bewerkstelligen. Met name voor de minima. Minder benzinekosten, minder slijtage, minder blikschade, minder hoge poliskosten, minder ziekenhuisbezoekjes en minder boetes, beste Jopie.”
“Wil je nu ook al regels voor een bepaald soort band? En om welke band gaat dit dan en waarom?” Wiebe begreep de oproep niet en dat was best begrijpelijk. Niemand had enige benul over wat ik zou kunnen bedoelen.
“Ik las dat er banden zijn ontwikkeld die vele malen beter zijn dan de huidige veel gebruikte banden. Eco-banden, geloof ik, die meer grip op de weg hebben. Ook bij regen. Zouden zomer- en winterbanden ineen zijn. Het zou aantoonbaar meer ongevallen voorkomen.
Als je kijkt naar de gloeilamp, kon zelfs op Europees niveau de verspillende gloeilamp verbannen worden ten faveure van de spaarlamp. Dit om energie te besparen en de CO2-uitstoot iets te verminderen. Als dat geregeld kan worden, dan moet de bandenindustrie toch ook opgelegd kunnen worden deze veilige banden te fabriceren. Nog een extra voordeel bij al die andere van zonet, indien dat van die banden inderdaad echt waar blijkt te zijn. Want dat weet ik niet zeker.”
“Over CO2 gesproken,” zei Strein, “Volgens sommigen worden we daar ook mee belazerd. Ooit waren de fosfaten levensbedreigend, daarna de broeikasgassen, vervolgens zure regen en nu de ozonlaag en CO2. Van de fosfaatjes, de broeierige gassen en verzuurde regen hoor je niets meer. Als de industrie geld kan verdienen aan een volgende milieuramp, zijn we de CO2 ook weer snel vergeten. Want als het echt een giga probleem zou worden, was er wel iets uitgevonden om de CO2 op te vangen en uit elkaar te knutselen als aparte deeltjes. Zeg maar een C & O-splitsing. We vliegen naar de maan. We kunnen de aarde tientallen maal vernietigen met alle beschikbare atoombommen. Drones kunnen we op duizenden kilometers afstand besturen om dood en verderf te zaaien. Als je daarnaast ook nog weet dat we atomen kunnen splitsen of laten fuseren, dat geleerden van CERN in het Zwitserse Meyrin, vlakbij Genève, de oerknal nabootsen, quarks los kunnen knallen door elementaire deeltjes met een snelheid van het licht tegen elkaar aan te laten botsen, dan moet een oplossing voor de te grote hoeveelheid CO2 toch een peulenschilletje zijn? Gewoon splitsen die hap! Of spelen er voor ons onzichtbare andere belangen? Zou zomaar kunnen.”
Jopie sprong nog net niet op de tapkast om slingerend aan de barbel een rondje te bestellen. Enthousiast was hij wel. “Weer een vol punt en een linkse directe bovenop de rechtse ballenaanhangsels. Of is dit nou juist weer iets van rechts? Waarom verzamelen ze die CO2 niet en stoppen ze dat daarna gewoon onder Groningen in die lege gasruimtes. Als gas daar niet kan ontsnappen, kan die opgehokte CO2 dat ook niet. En dan is het weer zoals vroeger: alles opgevuld. Ook geen aardbevinkjes meer onder Groningen waar niks boven gaat. Zijn links, rechts en de groene Greunigers blij. En als dat met de CO2 niet lukt, kan het toch gewoon met buitenlucht? Kraan dicht en klaar is Henk Kamp. Of volpleuren met zeewater. De zee stijgt toch alleen maar. Een bak cement erbij en de Groningse woningen staan weer als een huis.”
Ik besloot zonder klokgelui het rondje op mijn naam te laten zetten en de vaste kroegmaten een glas alcoholisch vocht aan te bieden, temeer daar ze het allemaal met me eens waren, ook Wiebe. Gerben kwam voor de borrel zelfs achter zijn krantendomein vandaan. Had wel enkele slordig opgevouwen kranten in de hand. Meteen na de uitgebrachte toost nam hij het woord: “Jopie, Jopie toch. Als je zuurstof en aardgas onder de grond samenvoegt, kun je enorme ontploffingen krijgen. Daar zit Groningen ook niet op te wachten, denk ik. En water klinkt logisch, maar is het niet. De gasbel is geen holle ruimte met gas zoals in een ballon. Het is daar diep in de grond een gesteente als een spons met hele dunne gangetjes, waar dat gas in zit. Die gangetjes zijn zo klein dat er geen water door kan stromen. En CO2 is nog steeds niet apart te scheiden, althans niet op grote schaal. Pure stikstof zou technisch wel kunnen, hoewel dat gas terugplaatsen duurder is dan het aardgas eruit halen. Dus jammer, gaat helaas niet gebeuren.” Gelijk daarna toonde hij zijn krantjes. ”Kijk, zomaar enkele bewijzen dat het politieke systeem niet deugt. Dat er voortdurend ondemocratisch wordt gehandeld en ondeskundigheid troef is in Den Haag. Hier een artikel waarin staat dat de CU het pensioenplan dreigt te torpederen. In de Volkskrant van vandaag. Weet je het nog? SGP, CU en D66 zijn nodig om de VVD/PvdA coalitie ook in de senaat aan een meerderheid te helpen. Niet één keer. Jaren lang als de zaak niet eerder klapt. Zonder dat die partijen ook maar iets hoeven in te leveren, geen verantwoordelijkheid dragen en geen verantwoording hoeven af te leggen, kunnen ze wel disproportioneel scoren. Hoor je het Slob al onverstaanbaar prevelen: ‘Als we onze goddelijke zin niet krijgen, zoeken jullie het in de Haagse hel verder maar uit.’ Dit niet in je boek zetten hoor! Kan tegen mij gebruikt worden. Wel steeds dat kristelijke ondemocratische vingertje dat al tweeduizend jaar recht(s) omhoog wijst naar de vermeende lieve heer. Dat is één.
Kijk nu eens naar dit artikel in het AD, ook van vandaag: ‘Ik schrik hiervan’. Wat blijkt! Twee dagen geleden stond er een bijna twee pagina’s grote bespreking van een boek van de journalist Mark van der Werf die een verkorte omscholingscursus onderwijs had gevolgd. Een zij-instromer. Was daarna voor de klas terecht gekomen. Na twee jaar rende de jonge leerkracht gekgillend het onderwijs alweer uit vanwege ontzettend veel verplichtingen, die nauwelijks of zijdelings met het lesgeven te maken hadden. Allemaal regels, nieuwe regels, ingetrokken regels, weer 'betere' regels en tig formulieren om in te vullen. Kortom gigantisch veel bureaucratische rompslomp. Dag in dag uit. Tussendoor ook nog tijd vrij zien te maken om les te geven. Uren bezig met ‘arrangementplanningen’, ‘leerlingvolgsysteem’ en ‘ontwikkelingsperspectieven’. Het ontnam hem elk plezier in zijn werk. Nou blijkt staatssecretaris van Onderwijs Sander Dekker het bewuste boek ook gelezen te hebben, of iemand heeft het hem als samenvatting onder zijn neus geduwd.
‘Ik schrik hiervan’ was zijn commentaar. Het is uiteraard prijzenswaardig dat deze politicus zich kwetsbaar opstelt. Hij nodigde de gefrustreerde met vluchtgedrag gezegende onderwijzer/administrateur/bureaucraat/regeltjesuitvoerder en nachtwerker voor een tijd van slechts twee jaar uit en kwam tot de opmerkelijke conclusie: ‘Dit moet anders’ en ‘Er zijn overbodige regels die geschrapt moeten worden.’ Wereldschokkende gewaarwording van jongeheer Sander de ontDekker van het ware onderwijs, toch Jouke?”
“Ja, absurd. Intussen kan je evengoed vraagtekens zetten bij zijinstromers met een korte cursus in wat?”
“Klopt volledig, meester. Blijft staan dat die tsunami aan regelgeving en de daarbij horende invulpapierbergen tien jaar geleden al bestreden of voorkomen had kunnen of had moeten worden? Wellicht al vijftien jaar geleden? Of zijn dit de naweeën van de invoering van de Mammoetwet? De vorming van de basisschool met daarbij de moord op het kleuteronderwijs?” Gerben wachtte even om een slok te nemen waardoor hij mij de gelegenheid bood hierop door te gaan.
“Dit is precies het juiste voorbeeld van wat ik in het algemeen altijd al stelde. Als deze staatssecretaris uit het onderwijs was gekomen, en, zoals Gerben voorstelt, twee dagen in Den Haag zou werken en drie dagen voor de klas, was dit binnen het departementale overleg ruim tien jaar geleden al opgelost. Of nog waarschijnlijker: nooit als misbeleid aan de orde gekomen. Dan was het onderwijs nu van een hoger niveau geweest. En minder tijdelijke of definitieve uitval van personeel. Waarschijnlijk geen massale vlucht van mannen uit het onderwijs en veel meer geld beschikbaar voor het doel waar het ministerie voor staat: onderwijs. Maar dan is nog lang niet alles opgelost. We zitten met dat idiote gedoe van drie procent begrotingstekort.
Wanneer je leent om te investeren in iets dat zichzelf later terugbetaalt, dan spreek je toch niet over een tekort? Eerder over een verdienmodel op termijn. Als je geld leent om een tunnel te bouwen en je heft daarna tol om de investering terug te verdienen, dan kan je toch niet praten over een begrotingstekort bij aanvang van de tunnelbouw?
Nou, dat zou in het onderwijs ook moeten gebeuren. Geld lenen om het onderwijs rigoureus op de schop te nemen. Nu een aantal miljarden lenen tegen bijna nul procent is een ideaal moment. Dan moet er begonnen worden de opleidingen significant op te krikken naar misschien wel universitair niveau. Vervolgens de 'nieuwe' leraren een echt goed salaris bieden. En voorwaarden scheppen om van elkaar te leren. Waarom niet regelmatig de leraren een uurtje uitroosteren om bij collega's een les bij te wonen? Jong leert van ervaring en de automatische piloten worden gemotiveerd door frisse collega's. Efficiënt werkenden kunnen vaardigheden overdragen en star sturende leraren kunnen zien hoe een lossere benadering wellicht beter werkt. Misschien zelfs de klassengrootte verkleinen. Als er daarnaast specialisten op het gebied van muziek, handvaardigheid, drama en gymnastiek komen, is het vak van leraar weer aantrekkelijk voor mannen en vrouwen en daarbij ook weer statusverhogend.
In zo'n klimaat zou er veel gerichter naar de leerlingen gekeken kunnen worden. Wanneer dan ook nog de leerstof van de cognitieve vakken in overzichtelijke blokken wordt verdeeld en per blok wordt aangeboden waarbij elke leerling in eigen tempo na een toets van blok naar blok werkt, wordt het geldverslindende en demotiverende zittenblijven uitgebannen. Het is toch te gek dat alle kinderen van dezelfde leeftijd op hetzelfde moment toe zijn aan leesniveau AVI 5, breuken, procenten, of ontleden. Alle kinderen, gemiddeld begaafd, minder begaafd of hoog begaafd, allochtoon of autochtoon, taalvaardig of juist cijfergevoelig, hebben behoefte aan specifieke aandacht in eigen tempo. Plus, niet te vergeten, het gevoel te krijgen iets te kunnen en progressie te maken in plaats van voortdurend onder ogen te krijgen dat er veel fout gaat. En dat laatste ook vaak nog eens aangegeven door een agressief rode kleur.
Als het onderwijs structureel wordt aangepakt, worden op termijn alle investeringen dubbel en dwars terugverdiend. Misschien kan een groot deel van die miljarden waar de provincies op zitten te broeden, worden aangewend om het onderwijs op peil te krijgen. Nu kom je leerkrachten in het basisonderwijs tegen die zelf moeizaam rekenen, kennen/kunnen, liggen/leggen niet kennen onderscheien en 'hun' consequent als onderwerp gebruiken. Dan dwing je geen respect af bij ouders.
Dat aha-momentje van Sander Dekker na het bezoek van journalist Mark van der Werf lijkt een klein, onschuldig voorvalletje. Voor mij is het wezenlijk en symptomatisch. Zo'n ministerie wordt door praktijk ontberende ambtenaren aangestuurd. Steeds weer ‘vernieuwende, verbeterende, hemelbestormende en efficiëntere’ bureauregels zonder bewezen effectiviteit, praktijk realiteit en langetermijnvisie. Vele onnodige mappen voor de oud papiercontainer met verplicht in te voeren fantasieën die naderhand uiteraard niet opleverden wat ten onrechte wel werd verwacht. Soms worden ze na jaren ingetrokken, vaak ook tegen beter weten in gehandhaafd om zo gezichtsverlies te voorkomen. Gezichtsverlies met oogkleppen maatje XXXL.
Ooit, rond de jaren zeventig van de vorige eeuw schreef Rikkert Zuiderveld een kort gedichtje waarin hij toen al duidelijk maakte welke plek de ambtenaar innam en nog steeds inneemt:
Arend – Rikkert Zuiderveld
'De regelzucht der ambtenaars,'
zo zegt een arend, 'is barbaars
en wekt in mij een sterke drang
hen áán te vliegen, maar 'k ben bang
dat zoiets dan wel weer zal moeten
langs een vaste aanvliegroute.'
Prachtig, kernachtig en helaas al te juist, toch? Blijkt de man ook nog gelovig te zijn, wellicht aanhanger van een van de kristelijke gezagsgetrouwe partijen.”
“Zo is ook de zorg achter de eikenhouten burelen van Haagse topambtenaren - met niet uit te sluiten dubieuze nevenbelangen - naar gort geholpen,” nam Gerben het weer over. “Dienstig geholpen door ook al weer omhooggevallen zorgbestuurders met te ruime broekzakken.
En dan hier een derde artikeltje. Ook alweer van vandaag. Een ingezonden briefje van een zoon of dochter van een van heimwee gestorven oudje. Moeder was drie jaar geleden met een indicatiecijfer 3 in het verzorgingshuis in haar dorp opgenomen. Helemaal tevreden. Ruim een jaar later begon de onrust in de zorg. Snel daarna kreeg moeder met de snelheid van een tsunami een beoordelingscijfer 6. Daardoor werd ze overgeplaatst naar een groot verpleeghuis ver buiten haar vertrouwde omgeving. Ze heeft nog drie maanden geleefd en is toen van verdriet overleden. Oude eiken moet je niet verplaatsen, luidt een oud gezegde. Het zal ongetwijfeld net iets goedkoper zijn geweest om het oude besje elders weg te laten kwijnen door het zorgindicatiecijfer te verhogen. Of zou de salarisschaal van de betreffende verpleeghuisdirecteur substantieel zijn gestegen bij het bereiken van een hoger bewonersaantal? De betrokken staatssecretaris zal vast geen kranten onder ogen geduwd krijgen en nog nooit een week lang praktijkgericht meegedraaid hebben in enkele van die instellingen. Zal wellicht via bruine kanalen boven zijn komen drijven.
Echt mannen, die stoelendans tijdens coalitieonderhandelingen om het comfortabelste pluche is een ramp voor alle vakgebieden die onder dit soort Bleke Blokjes vallen. *(Bleke Blokjes verwijst naar politici als Stef Blok en Henk Bleker.) Daarom durf ik de stelling aan dat het huidige ‘democratische systeem’ voor heel Nederland een ramp is. ‘Zoals het nu is, kan ’t beter, moet het beter, veel beter’ toch Strein?”
“Klopt, zeker als je ook nog de geschokte reactie leest van minister Schippers over de ESBL-bacterie die wordt aangetroffen in meer dan de helft van de Aziatische kweekvissen. Deze bacterie is resistent tegen de meeste soorten antibiotica. Wanneer de vis niet voldoende wordt verhit, is de bacterie de oorzaak van ziektes die op antibiotica niet meer reageren. Een deskundige vakminister had dit al jaren geleden geweten. Een echte prof heeft genoeg inhoud om niet meteen geschokt te zijn.”
Jopie vond het wel weer welletjes, maar mengde zich op de valreep toch nog in de discussie: “Kunnen jullie je nog herinneren, wat ik laatst vertelde over mijn dochter? Over dat douchegedrag van haar met dat lange haar, vaak twee keer per dag? Jij hebt het heel mooi in je Romke-boek beschreven, Strein. Dat zei Treinie laatst nog. Maar goed, ik bedoel: waarom zouden oude bejaarden elke dag moeten douchen? Als hun bedlegerig of stoelzittend zijn worden hun echt niet vies van zwaar tillen en hard lopen. Lekker één of twee keer in de week onder de natte straal. En de andere dagen wel overal even goed een washandje om op te frissen. Ik kom nog uit de tijd dat bijna niemand een douche had. Een keer per week, ik geloof op de zaterdagavond, in de tobbe. De andere dagen alleen gewoon wassen. Mijn grootouders zijn zo negentig geworden. Ik heb weleens gedacht dat wassen en douchen helemaal niet goed is. Dat daardoor te vaak lichaamseigen vetten en goede bacteriën worden weggeboend. Als je elke dag je haren wast zijn hun, die haren dus, ’s avonds al weer vet. Was je hun één keer per week, dan beginnen hun zo rond de vijfde dag ietsje vettig te worden. Voor mij een bewijs dat het lichaam al dat zeepsop niet wil. Dus voor die oudjes die stilzitten: lekker eens per week onder water. Niet uit bezuiniging! Juist net niet. Nee, dan blijft er meer tijd over voor wat zo’n oudje wel graag wil: wandelen, spelletje doen, voorgelezen worden. Of iets anders naar wens. Hoelang duurt zo’n douchebeurt? 18 minuten en 58,7 seconden per keer? Kan een verzorger toch mooi ongeveer een uur per dag met drie besjes gaan mens-erger-je-nieten, als ze alle drie niet gedoucht worden. Wordt zo’n verpleegkundige ook even een uurtje uit de stress getrokken. Alleen maar winnaars toch? Bij echt vieze oudjes die in kontie nog wat zijn, geldt dat natuurlijk niet.”
Ik kon het weer niet laten: “Incontinent Joop,” fluisterde ik hem toch nog snel even zodanig toe dat niemand anders het hoorde, waarna Jopie met een wegwerpgebaar aangaf het wel goed te vinden. Ik was allang gestopt Jopie duidelijk te maken dat hun geen onderwerp kan zijn.
Peet had het duidelijk niet gemerkt toen hij jennend Joop toevoegde: “Nou, bij jou ook niet Joop. Jij kan echt wel elke dag een douche gebruiken”
“Nee Petrus. Ik kan best steeds een dagje overslaan. Ik was me en ik scheer me onder me oksels. Dat haar heeft geen functie en is een bron van stank. Daar weet jij uiteraard alles van met die plukken shag onder jouw armen.”
Jopie bestelde ter afronding van zijn anti-douchevoordracht en de sneer naar de barman een rondje plus de klaverjasattributen. Duidelijkheid troef straalde Jopie resoluut uit. Peet droop af tot in het verste hoekje achter de bar.
Nog geen reacties op dit bericht.